Dziesiątki kilometrów zaczynają się od jednej próbki

Liczba wykonanych badań - raport za I półrocze

Laboratoria drogowe GDDKiA działają jako niezależne jednostki kontrolne, których zadaniem jest weryfikacja zgodności prowadzonych prac z obowiązującymi normami, specyfikacjami technicznymi oraz dokumentacją projektową. Dzięki temu możliwe jest szybkie wykrywanie ewentualnych nieprawidłowości i zapobieganie ich negatywnym skutkom dla trwałości i bezpieczeństwa dróg.

Laboratoria wykonują szeroki wachlarz badań, zarówno w terenie, jak i w warunkach laboratoryjnych.

W I półroczu tego roku laboratorium drogowe rzeszowskiego Oddziału GDDKiA przeprowadziło 6 242 badań laboratoryjnych i terenowych związanych z kontrolą jakości materiałów oraz diagnostyką nawierzchni drogowych.

Najczęściej zlecanymi badaniami były:

• w ramach badań betonu: wytrzymałość na ściskanie, mrozoodporność betonu, pobór próbek oraz badania terenowe mieszanki betonowej – konsystencja i zawartość powietrza,
• w ramach badań diagnostyki nawierzchni: moduł odkształcenia podłoża VSS, właściwości przeciwpoślizgowe urządzeniem SRT-3, badanie dynamicznego pomiaru oznakowania poziomego urządzeniem RMT,
• w ramach badań asfaltu i mieszanek mineralno-asfaltowych: skład ziarnowy, grubość nawierzchni, sczepność międzywarstwowa,
• w ramach badań gruntu: analiza sitowa, wskaźnik piaskowy, zawartość części organicznych, wskaźnik zageszczenia,
• w ramach badania kruszyw: skład ziarnowy, odporność na rozdrabnianie Los Angeles, nasiąkliwość, mrozoodporność, wskaźnik piaskowy, badanie CBR.

Podsumowując do tej pory, najwięcej badań przeprowadzonych zostało w zakresie współczynnika luminancji Qd oraz współczynnika odblasku RL w ramach oznakowania poziomego dróg. Najczęściej wykonywane metody badawcze obejmowały również badanie wytrzymałości betonu i moduł odkształcenia podłoża oraz badania mma i nawierzchni asfaltowych.

Akredytacja

Na przestrzeni ostatnich lat rzeszowskie laboratorium drogowe przeszło proces intensywnego rozwoju, odpowiadając na rosnące wymagania stawiane przed Oddziałem oraz potrzeby rynku. Kluczowym krokiem było uzyskanie akredytacji Polskiego Centrum Akredytacji, potwierdzającej kompetencje laboratorium badawczego (certyfikat nr AB 1485). Laboratorium działając zgodnie z Systemem Zarządzania opartym na wymaganiach normy PN-EN ISO/IEC 17025, gwarantuje wysoką jakość i wiarygodność prowadzonych badań.

Laboratorium posiada w ofercie szereg badań oraz pomiarów materiałów budowlanych i wykonanych robót, w tym 29 akredytowanych metod badawczych (łącznie z metodami rozszerzonymi w roku 2025):

• zawartość lepiszcza rozpuszczalnego mma wg PN-EN 12697-1:2020-08, p. B.1.2, B.1.7,
• gęstość w wodzie mma wg PN-EN 12697-5:2019-01,
• gęstość objętościowa mma wg PN-EN 12697-6:2020-07,
• skład ziarnowy mma wg PN-EN 12697-2+A1:2019-12 PN-EN 933-1:2012,
• pobór próbek mma wg PN-EN 12697-27:2017-07 p. 4.1,4.3,
• wytrzymałość na ściskanie betonu wg PN-EN 12390-3:2019-07,
• nasiąkliwość kostki brukowej wg PN-EN 1338:2005 Załącznik E PN-EN 1338:2005/AC:2007,
• wilgotność optymalna oraz maksymalna gęstość objętościowa szkieletu gruntowego wg PN-B-04481:1988 p.8,
• skład ziarnowy kruszywa wg PN-EN 933-1:2012,
• odporność na rozdrabnianie metodą Los Angeles wg PN-EN 1097-2:2020-09 p. 5,
• pobór próbek kruszywa wg PN-EN 932-1:1999 p. 8.8,
• temperatura mięknienia asfaltu wg PN-EN 1427:2015-08,
• penetracja igłą wg PN-EN 1426:2015-08 ,
• wskaźnik zagęszczenia (IS) wg BN-77/8931-12 p. 4,
• wskaźnik piaskowy wg PN-EN 933-8:2012 Załącznik. A,
• grubość nawierzchni wg PN-EN 12697-36:2022-09 p. 6.1,
• pobór próbek nawierzchni wg PN-EN 12697-27:2017-07 p. 4.7,
• profile podłużne (nierówności) Międzynarodowy Wskaźnik Równości Podłużnej IRI wg PN-EN 13036-6:2008, Obwieszczenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 23.12.2015 (Dz.U. z 2016 poz. 124), Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 01.08.2019 r. (Dz.U. z 2019 poz. 1643), ASTM E 1926-08 oraz WR-D-64 Wytyczne określania cech powierzchniowych nawierzchni jezdni i innych części dróg, wersja 01 z dnia 18.07.2022r. p. 5,
• moduł odkształcenia; Metoda: obciążeń płytą VSS Zakres obciążenia: (0,01-0,45) MPa wg PN-S-02205:1998 Załącznik B,
• moduł odkształcenia; Metoda: obciążeń płytą VSS Zakres obciążenia: (0,01-0,35) MPa wg PN-S-02205:1998 Załącznik B,
• współczynnik luminancji Qd wg PN-EN 1436:2018-02 Załącznik A,
• współczynnik odblasku RL wg PN-EN 1436:2018-02 Załącznik B,
• wilgotność naturalna wg PN-88/B-04481 p. 5.1,
• odporność na deformacje trwałe (koleinowanie) wg PN-EN 12697-22+A1:2024-05,
• współczynnik tarcia nawierzchni, pomiar punktowy urządzeniem SRT-3 wg Instrukcja badawcza IB 7.4-24 wyd. II z dnia 09.03.2023 r. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 01.08.2019 (Dz.U. 2019 r. poz. 1643).
• wytrzymałości betonu na zginanie wg PN-EN 12390-5:2019-08,
• odporności betonu na działanie mrozu wg PN-B-06265:2022-08 Załącznik N.

W tym roku zakres akredytacji został rozszerzony:

• w zakresie nawierzchni drogowych – o badanie sczepności międzywarstwowej warstw asfaltowych Metoda Leutnera Zakres: (0 - 50) kN
• w zakresie mieszanki betonowej - o pobieranie próbek na podstawie PN-EN 12350-1:2019-07

Przeprowadzona została też aktualizacja zakresu akredytacji dla następujących metod:

• odporność na deformacje trwałe wg PN-EN 12697-22+A1:2024-05
• profile podłużne (nierówności) Zakres: (0 - 20) cm Metoda profilometryczna, urządzenie typu inercyjnego – profilograf laserowy Międzynarodowy Wskaźnik Równości Podłużnej IRI (z obliczeń).

Należy podkreślić, że proces rozszerzenia zakresu akredytacji jest procesem otwartym dlatego nasze laboratorium planuje kolejne działania w tym obszarze. Proces rozszerzenia zakresu akredytacji uzupełniany jest też bieżącymi aktualizacjami wynikającymi z wdrażania nowych wydań norm badawczych.

Sprzęt laboratoryjny

Z uwagi na liczne zadania inwestycyjne realizowane w naszym województwie, zakres działania laboratorium drogowego uległ rozszerzeniu, a baza sprzętowa została unowocześniona i rozwinięta w niezbędnym zakresie.

W ubiegłym roku wyposażenie laboratorium poszerzyło się o automatyczną prasę wytrzymałościową 3000 kN do badania próbek betonowych i płytę dynamiczną średniociężką - 15 kg, służącą do pośredniej oceny parametrów zagęszczenia i nośności w ramach badania modułu dynamicznego Evd.

W tym roku planujemy zakup automatycznej komory do badań mrozoodporności kruszyw, maszyny wytrzymałościowej do prób statycznych i do badania sczepności międzywarstwowej wg metody Leutnera, a także koleinomierza małego, dwustanowiskowego do badania głębokości i przyrostu koleiny.

Wsparcie w realizacji inwestycji

Laboratoria GDDKiA nie tylko kontrolują, ale również wspierają proces realizacji inwestycji udzielając interpretacji i wyjaśnień w odniesieniu do wymagań zawartych w dokumentach technicznych. Wyniki prowadzonych przez laboratoria badań i pomiarów stanowią podstawę do odbioru robót.

Dzięki systematycznej kontroli jakości, GDDKiA może skutecznie egzekwować wysokie standardy wykonania inwestycji drogowych. To przekłada się bezpośrednio na trwałość nawierzchni, komfort jazdy oraz bezpieczeństwo użytkowników dróg.